[ Sinh 11 ] ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN CỦA ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG TRÊN SỢI THẦN KINH

BÀI 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN CỦA ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG TRÊN SỢI THẦN KINH

PHẦN I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý

I. ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG

1. Đồ thị điện thế động

Của tế bào thần kinh mực ống:

- Gđ mất phân cực: -70mV à 0

- Gđ đảo cực: 35mV

- Gđ tái phân cực: -70mV

2. Cơ chế hình thành điện thế động

a. Giai đoạn mất phân cực:

- Khi bị kích thích thì tế bào thần kinh hưng phấn và xuất hiện điện thế hoạt động

- Khi bị kích thích tính thấm của màng thay đổi cổng Na⁺ mở, Na⁺ khuếch tán từ ngoài vào trong màng làm trung hòa điện tích âm ở bên trong

- Dẫn đến điện thế 2 bên màng giảm nhanh từ -70 mV đến 0 mV

b. Giai đoạn đảo cực:

- Các ion Na⁺ mang điện dương đi vào trong không những để trung hòa điện tích âm ở bên trong tế bào, mà các ion Na⁺ còn vào dư thừa.

- Làm cho bên trong mang điện dương (+35 mV) so với bên ngoài mang điện tích âm

c. Giai đoạn tái phân cực:

- Bên trong tế bào Na⁺ nhiều nên tính thấm của màng đối với Na+ giảm nên cổng Na⁺ đóng. Tính thấm đối với K⁺ tăng nên cổng K⁺ mở rộng làm cho K⁺ khuyếch tán từ trong tế bào ra ngoài nên bên ngoài mang điện tích dương. Khôi phục điện thế nghỉ ban đầu (-70 mV)

II. SỰ LAN TRUYỀN ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG TRÊN SỢI THẦN KINH

1. Điện thế hoạt động lan truyền trên sợi thần kinh không có miêlin

- Điện thế hoạt động lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác kế bên

- Điện thế hoạt động lan truyền là do mất phân cực, đảo cực, tái phân cực liên tiếp từ vùng này sang vùng khác trên sợi thần kinh

2. Điện thế hoạt động lan truyền trên sợi thần kinh có miêlin

- Điện thế hoạt động lan truyền theo cách nhảy cóc từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác. Do đó tốc độ lan truyền rất nhanh (có mang chất cách điện)

- Điện thế hoạt động lan truyền là do mất phân cực, đảo cực, tái phân cực liên tiếp từ eo Ranvie nay sang eo Ranvie khác

- Tốc độ lan truyền trên sợi có miêlin nhanh hơn nhiều so với trên sợi không có miêlin

Điện thế hoạt động trên sợi thần kinh không có miêlin	Điện thế hoạt động trên sợi thần kinh có miêlin
- Liên tục - Do mất phân cực à đảo cực à tái phân cực liên tiếp từ vùng này đến vùng khác - Chậm (thần kinh giao cảm 5m/s)	- Nhảy cóc - Do mất phân cực à đảo cực à tái phân cực từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác - Tốc độ nhanh (thần kinh vận động 120m/s)