[ Lý 10 ] CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẶT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

1. Chuyển động tịnh tiến của vật rắn

Chuyển động tịnh tiến của vật rắn là chuyển động trong đó đường nối hai điểm bất kì của vật luôn song song với chính nó.

Ví dụ :

Chuyển động tịnh tiến: piting-xilanh,sống trượt- rãnh trượt

Chuyển động cong :kim đồng hồ quay, Trái đất quay quanh Mặt trời,…

2. Gia tốc của chuyển động tịnh tiến

Vì mọi điểm trên vật chuyển động như nhau nên có thể coi vật như một chất điểm và áp dụng định luật II Niu-tơn cho vật

Trong trường hợp vật chuyển động tịnh tiến thẳng theo phương Ox

F_1X+ F_2X+ F_3X+ ……. = ma

3. Đặc điểm của chuyển động quay.Tốc độ góc

Đại lượng đặc trưng cho chuyển động quay của vật rắn là tốc độ góc (góc mà vật quay được trong 1 đơn vị thời gian).

Khi vật rắn quay quanh một trục , mọi điểm trên vật đều có cùng vận tốc góc.

Vật quay đều thì w=const. Vật quay nhanh dần thì w tăng, vật quay chậm dần thì w giảm

Thí nghiệm cho thấy:

P₂>P₁ do đó T₂>T₁

- Nếu chọn chiều dương là chiều quay của ròng rọc thì momen toàn phần tác dụng vào ròng rọc là:

M = (T₂ – T₁)R.

Momen này làm cho ròng rọc quay nhanh dần.

3. Mức quán tính trong chuyển động quay

Mức quán tính trong chuyển động quay đặc trưng cho khả năng bảo toàn vận tốc góc của vật rắn

Khối lượng của vật:vật có khối lượng càng lớn thì có mức quán tính càng lớn.

Sự phân bố khối lượng của vật so với trục quay

Nội dung bài học:

1. Bài giảng:

- Chuyển động tịnh tiến của vật.

- Gia tốc của chuyển động tịnh tiến.

- Đặc điểm của chuyển động quay.Tốc độ góc.

- Mức quán tính trong chuyển động quay.

- Một số ví dụ và bài tập liên quan .

2. Bài tập.

- Với 5 bài tập tự luận về chuyển động tịnh tiến và chuyển động quay của vật rắn được lấy từ các đề kiểm tra của các trường, sách bài tập vật lý nâng cao. Các bài tập này được khái quát thành vấn đề sau :

Vấn đề : Chuyển động tịnh tiến của vật rắn. Chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định.

** Qua bài học này, các bạn sẽ biết được thế nào là chuyển động tịnh tiến, chuyển động quay của vật rắn và phương pháp giải các bài tập về chuyển động tính tiến và chuyển động quay. Đây là dạng bài tập khó và những kiến thức này sẽ được nhắc lại trong chương trình vật lý 12.