[ Hóa 11 ] Tổng hợp về anđehit - Điều chế anđehit, xeton - Kênh Điểm 10

Tổng hợp về anđehit

Khi giải các bài tập về anđehit và xeton, chúng ta có thể gặp những bài cùng một lúc có liên quan đến nhiều phản ứng của anđehit như: phản ứng tráng bạc và phản ứng cộng H2; phản ứng tráng bạc và phản ứng cháy... Để giải quyết được những bài tập tổng hợp như thế đòi hỏi người làm phải nắm vững kiến thức có liên quan và kĩ năng giải bài tập liên quan đến từng phản ứng riêng lẻ.

Điều chế anđehit, xeton

Có nhiều cách khác nhau để điều chế anđehit, xeton:

I. ĐIỀU CHẾ ANĐEHIT

1. Oxi hóa ancol bậc I

R(CH₂OH)_x + xCuO → R(CHO)_x + xCu + xH₂O (t⁰)

2. Điều chế qua ancol không bền

- Cộng H₂O vào C₂H₂:

C₂H₂ + H₂O → CH₃CHO (H₂SO₄, HgSO₄, 80⁰C)

- Thủy phân este của ancol không bền thích hợp:

CH₃COOCH=CH₂ + NaOH → CH₃COONa + CH₃CHO

- Thủy phân dẫn xuất 1,1-đihalogen:

CH₃-CHCl₂ + 2NaOH → CH₃CHO + 2NaCl + H₂O

3. Một số phản ứng đặc biệt

2CH₃OH + O₂ → 2HCHO + 2H₂O (Ag, 600⁰C)

CH₄ + O₂ → HCHO + H₂O (xúc tác, t⁰)

2CH₂ = CH₂ + O₂ → 2 CH₃CHO (PdCl₂, CuCl₂)

II. ĐIỀU CHẾ XETON

1. Oxi hóa ancol bậc II

RCHOHR’ + CuO → RCOR’ + Cu + H₂O

2. Điều chế gián tiếp qua ancol không bền

CH₃COOC(CH₃)=CH₂ + NaOH → CH₃COONa + CH₃COCH₃

3. Phương pháp riêng

Oxi hóa cumen (C₆H₅CH(CH₃)₂) thu được axeton.

Phản ứng của axit cacboxylic với kim loại

- Axit cacboxylic phản ứng được với kim loại đứng trước H trong dãy hoạt động hóa học của kim loại tạo thành muối và giải phóng khí H₂ (thường gặp là phản ứng với kim loại kiềm).

- Phản ứng tổng quát của axit cacboxylic với kim loại kiềm M:

R(COOH)_x + xM → R(COOM)_x + x/2H₂

- Khi giải bài tập về phản ứng của axit cacboxylic tác dụng với kim loại cần lưu ý:

+ Bảo toàn nguyên tố H: n_H2 = 1/2n_COOH

+ Bảo toàn khối lượng: m_muối = m_{kim loại} + m_axit - m_H2

+ Tăng giảm khối lượng: m_muối - m_axit = m_{kim loại} - m_H2